Barend de Lange

____ - ____

• MARRIAGE: BEF 1768, Einartshausen, Germany

1. +Joseph de Lange

[734]
De naam Baruch Levi blijkt uit de overlijdensacte van Joseph Levy (Levi)1839 Elburg en uit de tekst op diens grafsteen welke luidt "Hierrust.... Joseph zoon van Baroeg de Leviet" Als woonplaats van Baruchwordt aangenomen Einartshausen.

Bij het onderzoek naar mijn voorouders heb ik mij afgevraagd waarom mijnvoorvader Jozeph Levy, die zich in 1795 komende uit Duitsland in onsland vestigde, in 1813 de achternaam De Lange heeft aangenomen. Om datna te gaan heb ik aanvankelijk enkel e, en gaandeweg alle Joodsefamilies De lange onderzocht en heb kunnen vaststellen dat de meestedeze naam omtrent 1811 hebben aangenomen. Daarbij bleek tevens dattussen de verschillende families geen familierelatie bestond.

Bij mijn onderzoek - waarmee ik enkele tientallen jaren geleden benbegonnen - ben ik uitgegaan van de lijsten met de namen van de in deoorlog door de Duitserse bezetter gedeporteerde en in concentratiekampenomgebrachte of omgekomen Nederlandse Jo den, welke de Minister vanJustitie tussem 8 september 1949 en 16 juli 1953 wekelijks in deStaatscourant heeft doen publiceren. Dit zijn voor genealogen zeerwaardevolle lijsten die slechts bij weinigen bekend zijn. Hierop komen251 personen voor me t de familienaam De Lange; op twee na allen Joden.De oudste was Debora de Lange, geboren te Amsterdam op 29 september1955, gedeporteerd vanaf Westerbork op 26 maart 1943 in de leeftijd van89 jaar, en drie dagen later in Sobibor "overleden". De jon gste De Langewas zeven maanden oud toen hij deze gruwelijke reis maakte ....Inmiddels zijn deze lijsten samengevat in het boekwerk In Memoriam datin 1995 is uitgegeven door de SDU Uitgeverij te Den Haag.

Vervolgens werd ik in de gelegenheid gesteld bij de Informatiedienst vanhet Nederlandse Rode Kruis - bij wijze van uitzondering - dekaartensystemen met gegevens van de Joodse Raad en van het contratiekampWesterbork te raadplegen. Te hopen is da t deze kaartsystemen te enigertijd ook voor genealogische doeleinden beschikbaar zullen komen,voorhands zijn ze dat nog niet. Tenslotte heb ik de gegevens van deburgelijke stand van de relevante gemeentes bestudeerd tot het begin vande 20ste eeu w en heb ik van elke familie een genealogie en eenoverzichtstabel samengesteld. Van realtie met niet Joodse families DeLange is niets gebleken.
De door mij onderzochte families zijn vermeld op een (niet) bijgevoegdelijst; de gegevens staan bij mij ter beschikking van andereonderzoekers. Mijn onderzoek is overigens nog niet voltooid; een aantalpersonen heb ik nog niet in het systeem kunne n invoegen. Ook merk ik opdat van enkele families de gegevens vanaf het begin van de 20ste eeuwslechts indicatief zijn.

Conclusies
Uiteindelijk ben ik tot de navolgende conclusies gekomen.
1. In Nederland waren tussen 1811 en 1945 circa 15 Joodse families De Lange; verder onderzoek zal moeten uitwijzen of dit aantal inderdaad correct is of dat het kan worden verminderd als gevolg van familiebanden voor 1811.
2. Nagenoeg al deze families namen de naam De Lange aan als gevolg vande bekende maatregel uit 1881. Slecht enkele personen voeren de naamDe Lange reeds voor die datum.
3. Al deze families kwamen uit de toenmalige Duitse staten naar de toenmalige Nederlandse gewesten.
4. Van verwantschap tussen de verschillende families vÔoÔor het jaar van naamsaanneming is tot heden niets gebleken, maar deze mag - zoalsreeds werd opgemerkt - niet worden uitgesloten.

Waarom "De Lange?"
Voor mij is thans de voornaamste vraag: waarom hebben die mensen voor ofomstreeks 1811 de achternaam "De Lange" aangenomen? Werd deze naam henwellicht voorgeschreven? EÔen feit staat vast: met lichaamslengte heeftdit niets van doen. Uit de inschri jvingsbewijzen van de NationaleMilitie die op de onderzochte families betrekking hebben blijkt dat debetrokkenen op generlei wijze wat hun lichaamslengte betrof afweken vande overige lotelingen. Een mogelijke verklaring is de volgende. Demeest e De Lange's waren nakomelingen van de stam Levi en voerden dezenaam; Het is mogelijk dat men uitging van een alliteratie: halevi - deLange (halevi betekent letterlijk "de leviet"). Ook is het mogelijk dater een klankverwantschap is tussen "De lan ge" en een ander joods woord.Wellicht kan een kenner van het Hebreeuws hier inzicht in geven. Er isnÔog een mogelijke verklaring. In het jaar 1711 woedde in de Joodse wijkvan Frankfurt am Main een geweldige brand. De Joodse bevolking werd toengedw ongen naar het iets zuidelijker gelegen stadje Langen te verhuizen,later keerden zij terug naar Frankfurt of verhuisden naar andere steden.Toen aan degene die naar Nederland waren verhuisd in 1811 mogelijk werdgevraagd D'ou venez vous", kan he t zijn dat zij geantwoord hebben "DeLangen", waarna dat als hun achternaam werd genoteerd. Het is slechtseen veronderstelling, die wordt gelogenstaft door het feit dat enkeleneen andere geboorteplaats in Duitsland hebben opgegeven. Graag zou ikwil len weten of - behalve de richtlijnen inzake de naamsaanneming in hetalgemeen - willicht een aanschrijving bekend is van de zijde van deFranse overheid of van het toenmalige Opperconsistorie der Israèelieteninzake de keuze van de door de Joden aa n te nemen familienaam. De meesteJoodse De Lange's waren ten tijde van de naamsaanduiding arm of mindergegoed; het waren veelal venters, kramers en slagers. In de anderhalveeeuw dat ze in Nederland ongestoord konden wonen groeide het aantalnakomel ingen; de meeste gezinnen werkten zich omhoog op de socialeladder en brachten onder meer zakenlieden, fabrikanten en rabijnenvoort. Hun aantal was na de Tweede Werreldoorlog echter op de vingersvan twee handen te tellen.

Source: Dutch Jewry Data Base