The Genealogy Page of Jorge Heredia and Heleen Sittig

Dorothea Spanjaard

[210]

1823 - 8 Mar 1887

  • BIRTH: 1823, Borne
  • DEATH: 8 Mar 1887, Elburg
Father: Salomon Jacob Spanjaard
Mother: Sara David van Gelder

Family 1 : Mozes Cohen
  • MARRIAGE: 24 Aug 1847, Borne
  1. +Levie Cohen
  2. +Sara Cohen
  3.  Joel Cohen
                                                         __________________________
                                                        |                          
                            ____________________________|
                           |                            |
                           |                            |__________________________
                           |                                                       
 _Salomon Jacob Spanjaard _|
| (1783 - 1861) m 1811     |
|                          |                             __________________________
|                          |                            |                          
|                          |____________________________|
|                                                       |
|                                                       |__________________________
|                                                                                  
|
|--Dorothea Spanjaard 
|  (1823 - 1887)
|                                                        _Beendert Salomon ________
|                                                       |                          
|                           _David Benjamin van Gelder _|
|                          | (1759 - 1835) m 1784       |
|                          |                            |_Schoontje Markus Meijer _
|                          |                                                       
|_Sara David van Gelder ___|
  (1793 - 1882) m 1811     |
                           |                             _Nathan Menko ____________
                           |                            | (.... - 1868)            
                           |_Berendina Nathan Menko ____|
                             (1767 - 1808) m 1784       |
                                                        |_Mina Izaks ______________
                                                                                   

[210]
Parents Marriage:
Bron Burgerlijke stand - Huwelijk
Archieflocatie Drents Archief
Algemeen Toegangnr: 0166.002
Inventarisnr: 1851
Gemeente: Assen
Soort akte: Huwelijksakte
Aktenummer: 22
Datum: 08-06-1851
Bruidegom Levi Salomon Spanjaard
Geboortedatum: 18-03-1821
Geboorteplaats: Borne
Bruid Betje van der Wijk
Geboortedatum: 17-07-1828
Geboorteplaats: Assen
Vader bruidegom Salomon Jacob Spanjaard
Moeder bruidegom Sara David van Gelder
Vader bruid Israel Anthonij van der Wijk
Moeder bruid Eva Noachs ten Brink

----------------
Parents:
Salomon Jacob Spanjaard, birth Bodendorf, Germany, 13 Dec 1783, died Borne 22 Apr 1861
Married Borne 10 Apr 1811 to:
Sara David Van Gelder, alias: Zara Daviet, birth Borne 25 Dec 1793, died Borne 20 Feb 1882, daughter of David Benjamin and Berendina Nathan Menko.
Source: Dutch Jewry Database


--------------------------------
Salomon Jacob(s) werd geboren in Bodendorf in 1783. Rond 1800 komt hij naar Nederland en vestigt zich in Zwolle als koopman. In 1811 huwt hij met Sara David(van Gelder) en vestigt zich in Borne. In 1812 neemt hij de naam Spanjaard aan. Hij is de grond legger van de N.V. Stoomspinnerijen en Weverijen S.J.Spanjaard.

Geboren1783-12- Bodendorf
Overleden1861-04-22 Borne
VaderSpanjaard, Jacob Nathan
MoederSimons, Dorothea
Partner(s)Gelder, Sara David van
Huwelijk1811-04-10 Borne
VestigingBorne
Beroepkoopman

Salomon Jacob Spanjaard was de grondlegger van de handelsfirma S.J. Spanjaard die in de loop van de negentiende eeuw tot een van de grootste katoenfabrieken van Twente zou uitgroeien. Salomon vestigde zich aan het begin van de negentiende eeuw in Overijssel. Zijn naam komt in 1811 als Salomon Jacobs voor in het ondertrouw- en trouwboek van Borne. Uit het register van naamsaanneming van deze gemeente blijkt dat hij in 1812 de familienaam "Spanjaard" heeft aangenomen.

Salomon Jacob Spanjaard werd in 1783 in Bodendorf, vlak bij Remagen aan de Rijn, geboren en trouwde in 1811 met Sara David van Gelder. Zij was de dochter van David van Gelder, die als verkoper van 'oude rommelarij' en als slachter de kost verdiende. Uit een opgave van alle joodse huisgezinnen te Borne uit 1813 blijkt dat het beroep van Salomon Jacob Spanjaard 'verkoper van oude klederen' was. Uit het huwelijk met Sara van Gelder werden vijftien kinderen geboren, waarvan er zes reeds kort na de geboorte overleden. Van de negen in leven gebleven kinderen zouden de beide zoons Jacob Salomon (1813-1899) en Levie Salomon (1821-1892), samen met hun vader de zaken van de handelsfirma behartigen.

Tot het einde van de jaren twintig zijn er geen gegevens over de familie Spanjaard bekend. In het patentregister van 1828 stond Salomon nog ingeschreven als winkelier, inlands kramer en koopman. In de jaren dertig maakte de handel in tweedehands kleren en lompen nog maar een klein deel uit van de totale omzet van de firma Spanjaard. Daarnaast verhandelde de firma allerhande voedingsmiddelen. In de loop der jaren werd de handel in textielproducten steeds belangrijker en vanaf omstreeks 1850 handelden de firma Spanjaard uitsluitend nog in textiel.

Salomon Jacob Spanjaard was niet alleen handelaar, maar hield zich als 'fabriqueur' ook bezig met delen van de productie. Hij kocht garens in en zette deze uit bij individuele wevers en loonfabrikanten die er weefsels van vervaardigden. Naarmate de omzet in katoenen producten toenam, ging Spanjaard zijn garens rechtstreeks uit Engeland betrekken en verzekerde zich van een geregelde aanvoer van Nederlandse garens door te participeren in de Enschedese Katoen-Spinnerij. Het bleken besteedden zij uit aan de Twentse Stoomblekerij in Goor, het verven voornamelijk aan Ten Cate in Enschede.

Jacob Salomon was voortdurend op reis om de verkoop van zijn stoffen te stimuleren. Om te kunnen penetreren op markten die verder van huis lagen bediende hij zich van makelaars en consignateurs of nam hij deel aan inschrijvingen van de Nederlandsche Handel-Maatschappij. In 1852 deed Salomon Spanjaard de zaak "Fabrijk en den handel van S.J.Spanjaard" over aan de beide eerdergenoemde zoons Jacob en Levie. Op 10 april 1861 konden Salomon Jacob Spanjaard en Sara David van Gelder nog hun 50-jarig huwelijksfeest vieren. Kort daarop, op 22 april 1861, overleed Salomon Jacob Spanjaard in Borne.

Source: Jewish Historical Museum, Amsterdam

------------------------------------------------------------
Salomon Jacob Spanjaard (Bodendorf, 13 december 1783 - Borne, 22 april 1861) was grondlegger van het textielbedrijf N.V. Stoomspinnerijen en Weverijen S.J. Spanjaard in Borne in de Nederlandse provincie Overijssel. Dit bedrijf groeide in de loop van de 19e eeuw uit tot een van de grootste textielfabrikanten in Twente.

Salomon Jacob Spanjaard werd in 1783 als Salomon Jacobs geboren in Bodendorf, bij Remagen in de Duitse deelstaat Rijnland-Palts. Rond de eeuwwisseling verhuisde hij naar Nederland, waar hij zich in Zwolle vestigde als koopman. In 1811 trad hij in Borne in het huwelijk met Sara David van Gelder, die net als hij van joodse afkomst was. Hij kreeg vijftien kinderen, waarvan er uiteindelijk negen in leven bleven. In 1812 nam Salomon Jacob de naam Spanjaard aan. Op dat moment was hij in Borne actief als verkoper van tweedehands kleding. Waarom hij de naam Spanjaard aannam, is niet bekend. Vermoed wordt dat hij dit deed omdat zijn voorvaderen van Spaanse afkomst waren. In Duitsland werden deze joden namelijk vaak Spanier genoemd.

De firma Spanjaard werd waarschijnlijk opgericht in 1828, omdat de oudste handelsboeken van het bedrijf uit dit jaar dateren. Met twee van zijn zoons, Jacob Salomon en Levie Salomon, voerde hij de directie over zijn handelsbedrijf. Tot ongeveer 1850 droeg ook de handel in tweedehands kleding en voedingsmiddelen voor een groot deel bij aan de omzet. Daarna was uitsluitend de productie van en handel in textiel nog van belang.

Salomon Jacob Spanjaard kocht garens in Engeland en verkreeg ook Nederlandse garens door deelname in de Enschedese Katoenspinnerij. Het bleken en het verven besteedde hij uit aan respectievelijk de Twentse Stoomblekerij in Goor en Ten Cate in Enschede. Hij oefende vanwege zijn handelsdrift een grote invloed uit op het dorp. De textielfabrikant kende een haat-liefdeverhouding met zijn arbeiders. Vanwege een slecht oog stond hij bekend als Sallie Eenoog of de Olde Eenogige.

In 1852 namen de beide zoons Jacob en Levie voor de som van ƒ 70.905,93 het bedrijf van hun vader over. Op dat moment telde het bedrijf ruim 50 weefgetouwen en had het een paar honderd handwevers onder contract. Salomon Jacob Spanjaard overleed op 22 april 1861, op 77-jarige leeftijd, in Borne.

Source: Wikipedia

[14429]
Bron Burgerlijke stand - Huwelijk
Archieflocatie Historisch Centrum Overijssel
Algemeen Toegangnr: 123
Inventarisnr: 01468
Gemeente: Borne
Soort akte: Huwelijksakte
Aktenummer: 18
Datum: 24-08-1847
Bruidegom Mozes Cohen
Leeftijd: 27
Geboorteplaats: Elburg
Bruid Dorothea Spanjaard
Leeftijd: 24
Geboorteplaats: Borne
Vader bruidegom Levie Joël Cohen
Moeder bruidegom Rebekka Mozis
Vader bruid Salomon Jacob Spanjaard
Moeder bruid Sara David van Gelder
Nadere informatie beroep Bg.: koopman; beroep vader Bg.: koopman; beroep vader Bd.: fabrijkant