Aron van Gelder
[2501]
16 Feb 1849 - 17 Oct 1935
- BIRTH: 16 Feb 1849, Borne
- DEATH: 17 Oct 1935, Zwolle
- BURIAL: Meppel
Father: Benjamin van Gelder
Mother: Sara van Gelder
Family 1
: Roosje Sax
- MARRIAGE: 9 Jun 1877, Meppel
- +Benjamin van Gelder
_David Benjamin van Gelder _+
| (1759 - 1835) m 1784
_Salomon David van Gelder _|
| (1789 - 1869) m 1815 |
| |_Berendina Nathan Menko ____+
| (1767 - 1808) m 1784
_Benjamin van Gelder _|
| (1816 - 1901) m 1844 |
| | _Aron Andries Muller _______+
| | | (1755 - 1834)
| |_Sena Aron Muller _________|
| (1795 - 1881) m 1815 |
| |_Juda Ruben ________________
|
|
|--Aron van Gelder
| (1849 - 1935)
| _Mozes Meijer van Gelder ___
| |
| _Meijer Mozes van Gelder __|
| | (1773 - 1860) |
| | |_Rachel Salomon ____________+
| |
|_Sara van Gelder _____|
(1816 - 1887) m 1844 |
| ____________________________
| |
|_Jude Jacobs ______________|
(1783 - 1856) |
|____________________________
[2501]
Bron Burgerlijke stand - Overlijden
Archieflocatie Drents Archief
Algemeen Toegangnr: 0167.015
Inventarisnr: 1935
Gemeente: Meppel
Soort akte: overlijden
Aktenummer: 100
Aangiftedatum: 25-10-1935
Overledene Aäron van Gelder
Geslacht: M
Overlijdensdatum: 17-10-1935
Leeftijd: 86
Overlijdensplaats: Zwolle
Vader Benjamin van Gelder
Moeder Sara van Gelder
Partner Elisabeth Noach
Relatie: weduwnaar
Nadere informatie elders overleden; geboortepl: Borne; wedn.v. Roosje Sax; beroep overl.: koopman.
---------------------------------------
Eerste huwelijk in Zutphen met Roosje Sax (ovl. te Meppel op 21 Apr.5663
in de ouderdom van 58 jaar en daar begraven(177)).
Behoorde tot de meer beroemde marktkooplieden in Meppel in de periode
na het begin van de 20e eeuw.Evenals zijn zoon Benjamin van Gelder.
Woonde tijdens zijn leven echter ook vaak elders.
Bibliographie:-betr. de Joodse Gemeente te Meppel-pag.265-266-267
[Center for Research on Dutch Jewry-Hebrew University-Jerusalem]
waarin ondermeer beschreven:-
1.-Zijn rol als marktkoopman
2.-Migraties naar andere steden.
3.-Zijn optreden als Sinterklaas in Meppel.
4.-Zijn rol als ingezonden stukken schrijver in de Meppelse Courant.
28/07/03
Joodse marktkooplieden in Meppel
De Meppeler markt heeft eeuwenlang een belangrijke functie vervuld. Ze kreeg vooral sinds de tweede helft van de 19e eeuw een meer dan regionale betekenis. Vooral de graan-, boter- en varkensmarkt en in mindere mate de goederenmarkt maakte Meppe l tot een belangrijk handelscentrum, al bleef de economische situatie sterk afhankelijk van de welvaart van het agrarische achterland. Dit achterland reikte echter vrij ver, want op donderdag kwamen er zelfs schepen en vrachtwagens uit Sneek, Hard enberg en Norg naar Meppel.
Na 1870 zorgde de ontwikkeling van het verkeer er voor dat er op donderdag ook kooplieden uit de grote steden naar Meppel kwamen en werd de concurrentie voor de Meppeler marktkooplieden, waaronder vele joodse, steeds groter. Van deze joodse marktk ooplieden uit de periode na 19°0 noemen we Pannechien Blauw, Aron en Benjamin van Gelder, Jopie en Moos Levie en hun vrouwen. De meest kleurrijke van de hier genoemde figuren was ongetwijfeld Aron van Gelder.
Hij was een zeer flexibel man die o.a. met zijn grote gezin in vele plaatsen heeft gewoond, Amsterdam, Rotterdam, Enschede.
Nog op zijn 81 ste jaar verhuisde hij van Meppel naar Enschede om een jaar later naar het Drentse Mokum terug te keren. In zijn jonge jaren had hij als remplacant bij de cavalerie gediend, en als Sinterklaas reed hij vele jaren op 5 december in een wijde rode mantel en met een mijter op het hoofd en de staf in de hand.
Als zodanig was hij waarschijnlijk uniek in Nederland. Gevreesd was hij als ingezonden stukken-schrijver in de M.C., al was zijn Nederlands lang niet onberispelijk. In de M.C. van 24 november 1909 beklaagde hij zich over de geringe steun voor zij n Sint Nicolaascollecte. Het Sint Nicolaascomitee had een andere Sinterklaas geengageerd, nadat Aron het 30 jaar lang als zodanig had gefunctioneerd. Dat jaar reden er op 5 december twee Sinterklazen door Meppel, en het scheelde maar een haar of deze twee waren elkaar in zaal Ogterop te lijf gegaan.
Als marktkoopman heeft Aron met zijn grappen menig Meppelaar in het zonnetje gezet .Maar een keer had men hem te pakken. Toen hij zijn publiek in de gelegenheid stelde om voor 5 cent een bokje met 5 poten te bezichtigen, liep de show zo slecht da t hij bij het scheiden van de markt niet eens geld genoeg had om het loon (25 cent) van zijn hulpje te betalen. Zich hierover zorgen makend kreeg hij van een bevriende schipper te horen: 'Och Aron, maakje niet zo druk je kunt hem toch 5 keer he t bokje laten zien.' Aron was totaal verslagen en stond zeer tegen de gewoonte in een tijdlang met de mond vol tanden.
Ook als adverteerder onderscheidde Aron zich van de rest, getuige deze advertentie uit de
M.C.
O, u bent een dwaas,
Al bezat u een ton
om niet te kopen
bij Gekke Aron.
Toen Aron 80 jaar was werd hij als marktkoopman op grootse wijze gehuldigd. In de M.C. van 22 januari 1929 verscheen een uitvoerig bericht waaruit bleek hoe populair Aron in Meppel wel was. Ook bij deze gelegenheid bleek zijn gevatheid. Toen iemand tegen hem zei: 'Aron, wel gefeliciteerd met je tachtigste, onkr uid vergaat niet', was zijn antwoord: 'As dat wao I' is, worrie wel duzend'.
De oudste zoon van Aron van Gelder, Benjamin, was evenals zijn vader een hard werkende en geinige man, hoewel veel minder heftig en opvliegend dan deze.
Source:Dutch Jewry Database
[16600]
Bron Burgerlijke stand - Huwelijk
Archieflocatie Drents Archief
Algemeen Toegangnr: 0166.015
Inventarisnr: 1877
Gemeente: Meppel
Soort akte: Huwelijksakte
Aktenummer: 34
Datum: 09-06-1877
Bruidegom Aron van Gelder
Geboorteplaats: Borne
Bruid Roosje Sax
Geboorteplaats: Meppel
Vader bruidegom Benjamin van Gelder
Moeder bruidegom Sara van Gelder
Vader bruid Eleazer Meijer Sax
Moeder bruid Vogeltje Meijer Lezer
Nadere informatie bruidegom: 28 jaar.; bruid: 31 jaar.; weduwe van Abraham Kan